Kawa uprawiana jest już od wielu setek lat. Na przestrzeni wieków wypracowano idealne warunki dla krzewów kawowca. Podobnie jak w przypadku wina czy wysokogatunkowych odmian tytoniu, liczy się tutaj odpowiednia ziemia, w miarę wysoka temperatura i odpowiednie nasłonecznienie.
Drzewka kawowca mają wysokość około 2 metrów. Jest to jednak wynikiem pracy ludzi – w warunkach naturalnych mogą uzyskać nawet 15 metrów! Regularnie przycina się je z dość prozaicznego powodu: ich zbyt duża wysokość znacznie utrudniłaby zbiór ich owoców.
Od momentu zasadzenia kawowca potrzeba około 5-7 lat do pierwszego zakwitnięcia, a następnie wydania owoców. To nie same owoce są jednak tym, czego pożąda cały świat, ale ich… pestki. Ziarna kawy są bowiem pestkami owoców kawowca, które przypominają nieco wiśnie. Owoce te mają kolor ciemnoczerwony, a ich miąższ jest słodki i skrywa 2 ziarenka kawy otoczone twardą łuską, tzw. pergaminem.
Na świecie istnieje około 10 odmian kawowca, ale tak naprawdę uprawia się tylko 2: arabicę i robustę (odpowiadają one za około 98% – 99% światowej produkcji). Więcej informacji o nich znajda Państwo w dziale „Gatunki” naszego przewodnika.
POŁOŻENIE
Pierwotnie dzikie krzewy kawowca porastały Wyżynę Abisyńską (tereny dzisiejszej Etiopii). Według legendy odkrył je zresztą w IX wieku Kaldi – pasterz kóz, który zauważył, że jego zwierzęta są wyjątkowo pobudzone po zjedzeniu owoców z, jak się okazało, krzewów kawowca.
W XXI wieku łączny obszar uprawy kawowca wynosi około 10 mln hektarów i zajmuje tzw. Pas Kawowy, tj. obszar Afryki Środkowej i Środkowo-Zachodniej, Ameryki Środkowej i północnej części Ameryki Południowej oraz Indie, Indonezję i Wietnam. Kawowiec wymaga klimatu subtropikalnego, tzn. takiego, w którym nie występuje wyraźny podział na pory roku (panuje lato lub okres wiosenno-letni). Dzięki temu kawowce mogą wydawać owoce kilka razy w roku.
WYSOKOŚĆ
Krzewy kawowca, poza tym, iż rosną w odpowiednich strefach klimatycznych, muszą znajdować się także na odpowiednich wysokościach nad poziomem morza. W przypadku Arabici jest to co najmniej 900 metrów. Dzieje się tak, ponieważ dopiero na tej wysokości choroba Hemileia Vastatrix, która atakuje tę odmianę kawowca, jest zwalczalna, a także dlatego, iż średnie temperatury na tej wysokości (i na wyższych także) sprzyjają uprawie arabici.
Robusta, która jest odmianą bardziej wytrzymałą na choroby i preferującą wyższe temperatury, jest uprawiana na niższych wysokościach.
Krzewy kawowca, podobnie jak niemalże wszystkie rośliny, nie tolerują dwóch rzeczy: upałów i mrozów. Dlatego też temperatury w miejscach, gdzie znajdują się plantacje nie przekraczają zwykle 30 stopni Celsjusza, ale też nie są mniejsze niż 15 stopni. Arabica, która rośnie wyżej, preferuje temperatury rzędu 20-25 stopni, a Robuście, której plantacje znajdują się na niższych wysokościach odpowiadają nieco wyższe temperatury. Krzewy kawowca nie lubią 100% nasłonecznienia, dlatego też w ich pobliżu sadzi się zwykle palmy lub bananowce.