Na opakowaniach różnych kaw często można zobaczyć napis 100% arabica lub 100% robusta? Co oznaczają te napisy? Czy należy przywiązywać do nich wagę? Przedstawimy tutaj Państwu gatunki, które dominują na światowych rynkach.
Na świecie istnieją dwa gatunki, które mają znaczenie. Są nimi arabica i robusta. Kawy te, nie tylko ze względu na swoją odmianę, ale także na pochodzenie, różnią się smakiem, aromatem i generalnie rzecz biorąc – charakterem. Arabici są łagodne i delikatne, natomiast robusty mocne i raczej kwaskowate. Arabici są uprawiane na większości plantacji w Afryce czy Brazylii, podczas gdy robusty w wiecznie zielonych wilgotnych lasach równikowych Wietnamu i na płaskowyżach Ugandy. Napis 100% arabica lub 100% robusta oznacza, iż w danym opakowaniu znajduje się kawa tylko jednego gatunku. Większość kaw typu instant (tj. rozpuszczalnych), ale także tańsze kawy mielone i ziarniste są mieszanką powyższych gatunków.
Zapraszamy do lektury artykułu na blogu Kawowy.GURU, opisującego pochodzenie i gatunki kawy »
ARABICA (coffea arabica)
Jest to najstarszy i najbardziej popularny w uprawie gatunek kawy. Jego udział w światowej produkcji wynosi około 70%. Odkryty został, jak głosi legenda, przez etiopskiego pasterza Kaldiego, a jego rozpowszechnienie zawdzięczamy arabskim handlarzom, od których z resztą powstała nazwa „arabica”.
Arabica to kawa łagodna i aromatyczna, często o delikatnym posmaku czekoladowym lub korzennym. Ma niską zawartość kofeiny (1% – 1,7%), a jej ziarna są podłużne i zielonkawe (w przypadku kawy surowej, oczywiście). Paradoksem jest, że ten najpopularniejszy gatunek kawy jest jednocześnie jednym z najtrudniejszych w uprawie. Nie dość, że krzewy arabici mogą rosnąć tylko w klimacie tropikalnym, to jeszcze musi być zachowana odpowiednia wysokość nad poziomem morza (od 900 do 2000 metrów). W innych warunkach krzewy kawowca z łatwością dziesiątkuje choroba Hemileia Vastarix.
ROBUSTA (coffea canephora)
Jest to drugi pod względem udziału w światowej produkcji gatunek kawy (mniej niż 30% rynku). Robusta została odkryta dopiero w XIX wieku. Wykazuje się ona znacznie większą odpornością na wszelkie choroby, szkodniki i wahania temperatury, niż arabica. Dzięki temu bywa uprawiana na niższych wysokościach. Ma ona jednak większą zawartość kofeiny (2%-4,5%) i jest raczej gorzkawa w smaku. Robusty mają swoich wielbicieli, ale powszechnie są uznawane za gorsze od arabic.
INNE
Chociaż dwa wyżej wymienione gatunki stanowią prawie całą światową produkcję, to warto wspomnieć także o innych odmianach. Pierwszy z nich to liberica (coffea liberica). Udział tej kawy w światowej produkcji nie przekracza 1%, ale jest ona ceniona za duże ziarna (dwukrotnie większe od ziaren arabici). Dużą wadą tego gatunku, uniemożliwiającą jego masową uprawę jest nierównomierne dojrzewanie, które objawia się tym, że w tym samym czasie na jednym krzewie występują owoce dojrzałe i niedojrzałe. Kawę tę uprawia się w zachodniej Afryce (Liberia i Wybrzeże Kości Słoniowej). Ostatnim gatunkiem kawy o którym warto wspomnieć jest Arabusta – skrzyżowanie krzewów (nie mieszanka ziaren!) arabici i robusty.